Przydomowa oczyszczalnia ścieków czy szambo ekologiczne?

10 lipca, 2023

Właściciele domów i działek, do których nie ma możliwości doprowadzenia sieci kanalizacyjnej, muszą zdecydować się na alternatywne rozwiązania. Coraz częściej odchodzi się od tradycyjnych szamb i decyduje na budowę szamba ekologicznego lub przydomowej oczyszczalni ścieków.

Czym różni się szambo ekologiczne od oczyszczalni ścieków? Jakie wady i zalety mają oba te rozwiązania? Na które z nich warto się zdecydować? Sprawdź!

Czym różni się szambo ekologiczne od oczyszczalni ścieków? Jakie wady i zalety mają oba te rozwiązania? Na które z nich warto się zdecydować? Sprawdź!

Przydomowa oczyszczalnia ścieków

Przydomowa oczyszczalnia ścieków to układ z osadnikiem gnilnym i drenażem rozsączającym, który gwarantuje kompleksowy proces oczyszczania. W drenażu dochodzi do rozkładu zanieczyszczeń na związki niegroźne dla naszego środowiska. Oczyszczone ścieki są bezpośrednio rozsączane do gruntu. Taka instalacja wymaga jednak wyodrębnienia przestrzeni na osadnik gnilny lub reaktor biologiczny oraz pole infiltracyjne, dlatego nie zawsze jest możliwa do zrealizowania na mniejszych działkach.

Zaletą własnych oczyszczalni ścieków jest wysoka skuteczność oczyszczania zgromadzonych zanieczyszczeń. Przechodzą one przez wiele różnych filtrów i komór, dzięki czemu w efekcie zostają oczyszczone do takiego stopnia, który umożliwia odprowadzenie ich do gruntu własnej działki.

Wyodrębnić można kilka rodzajów przydomowych oczyszczalni ścieków:

Oczyszczalnia z drenażem rozsączającym – składa się ona z osadnika gnilnego i układu drenażu rozsączającego. Ścieki podlegają oczyszczeniu wstępnemu w osadniku gnilnym, a następnie przepływają do drenażu, który ułożony jest na warstwie filtracyjnej. Tam dochodzi do procesu doczyszczania i spływania do gruntu. Zastosowanie takiego rozwiązania uzależnione jest od przepuszczalności gruntów oraz poziomu wód gruntowych. Takie oczyszczalnie buduje się na gruntach przepuszczalnych.
Oczyszczalnia z filtrem piaskowym – stosuje się ją na ziemiach gliniastych i ilastych. Różnica między oczyszczalniami z filtrem piaskowym a oczyszczalniami posiadającymi drenaż rozsączający jest taka, że po przefiltrowaniu i oczyszczeniu w warstwie żwiru, w oczyszczalni z filtrem ścieki spływają do drenażu zbierającego, a dopiero wówczas odprowadza się je do wód powierzchniowych lub do gruntu poprzez zastosowanie studni chłonnej.
Oczyszczalnia z filtrem gruntowo-roślinnym – to tzw. oczyszczalnia korzeniowa lub hydrobotaniczna. Najczęściej instalowana jest na działkach o dużej powierzchni. Ścieki oczyszczane są dzięki procesom biochemicznym oraz filtracji. Rolę złoża biologicznego pełni system korzeniowy roślin. Podczyszczone ścieki rozsączają się w żwirze, piasku lub ziemi, a miejsce to obsadza się roślinnością lubiącą podmokłe tereny. Działanie oparte jest na symbiozie roślin i mikroorganizmów.
Oczyszczalnie biologiczne ze złożem biologicznym lub z komorą osadu czynnego – charakteryzują się wysoką zdolnością oczyszczania ścieków. Oczyszczalnie te wyposaża się w zbiornik zawierający złoże biologiczne albo zbiornik z wodą i osadem czynnym. Producenci oferują też połączenie obu tych technologii.

Wszystkie rodzaje oczyszczalni wymagają okresowego usuwania osadów stałych, a czasami również czyszczenia lub wymiany wkładów filtracyjnych (w przypadku oczyszczalni nie jest przewidziany wywóz nieczystości, a jedynie odsysanie z osadu). Jeżeli zastanawiamy się nad przydomową oczyszczalnią ścieków, należy pamiętać, że posiadanie takiej instalacji musi być potwierdzone przez gminę i zgodne z wytycznymi, jakie zawiera plan zagospodarowania przestrzennego.

Zanim rozpoczniemy budowę oczyszczalni ścieków, powinniśmy zapoznać się z przepisami prawa i wdrożyć odpowiednie odległości pomiędzy oczyszczalnią a studnią z ujęciem wody pitnej, granicą działki czy budynkami i roślinnością. Budowa oczyszczalni o przepustowości do 7,5 m3 na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę. Rozpoczęcie prac należy jednak zgłosić właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Gdy przepustowość oczyszczalni będzie przekraczała 7,5 m3 na dobę, trzeba wykonać projekt budowlany oraz uzyskać pozwolenie na budowę. Przy zgłaszaniu budowy przydomowej oczyszczalni ścieków, warto zapytać o możliwości dofinansowania takiego przedsięwzięcia.

Szambo ekologiczne – czym jest?

Jeżeli nie możemy zdecydować się na przydomową oczyszczalnię ścieków i nie mamy dostępu do kanalizacji komunalnej, warto rozważyć zastosowanie szamba ekologicznego. Czym różni się ono od tradycyjnego szamba i przydomowej oczyszczalni?

Szamba ekologiczne są często mylone z przydomową oczyszczalnią ścieków. To jednak dwa różne systemy, które mimo tego, że funkcjonują w podobny sposób, różnią się budową oraz kosztami. Mówiąc o szambie ekologicznym, warto wiedzieć, że nie jest to pojęcie branżowe, ale potoczna nazwa sposobu oczyszczania ścieków z wykorzystaniem osadnika wstępnego i rozsączającego drenażu. Oczyszczanie ścieków jest w tym przypadku wieloetapowe. Porównując więc klasyczny zbiornik bezodpływowy i szambo ekologiczne, to szambo ekologiczne opróżnia się nie raz czy dwa razy w miesiącu, ale raz na rok lub kilka lat.

Szambo ekologiczne będzie dobrym wyborem dla tych, dla których instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków jest zbyt kosztowna, ścieki nie są produkowane w dużej ilości lub nie są odprowadzane do zbiornika regularnie (np. domki letniskowe). Szambo ekologiczne sprawdzi się również, gdy działka jest bogata w żwir, pospółkę lub piaski.

Jeżeli chcemy wykonać szambo na działce, będzie trzeba spełnić określone wymagania i formalności. Należy też przestrzegać podanych w przepisach odległości zbiornika od budynków, okien i drzwi czy granicy działki. Szambo ekologiczne musi być oddalone minimum 5 metrów od okien i drzwi oraz 15 metrów od studni i 7,5 metra od granicy działek.

Budowa szamba – jak dobrać zbiornik na szambo?

Pojemność szamba powinna być uzależniona od liczby domowników czy regularności odprowadzania ścieków.

Firma Mor-Trans oferuje szamba betonowe w wielu różnych rozmiarach – od 4m3 do 10m3, a nawet 12m3. Możliwy jest także wybór szamba betonowego jednokomorowego lub dwukomorowego. Betonowe produkty będą droższe od tych wykonanych z tworzyw sztucznych, ale są znacznie lepszej jakości. Cena całościowa może być natomiast zależna od pojemności i wielkości zbiornika.

Zbiorniki jednokomorowe nie posiadają ściany przelewowej, co sprawia, że segregacja ścieków jest niemożliwa. To jednak rozwiązania mniej kosztowne podczas instalacji, ale wymagające regularnego opróżniania. Z kolei szamba dwukomorowe skonstruowane są tak, aby segregować nieczystości na grube i płynne. Jeżeli używamy preparatów z aktywnymi kulturami bakterii, nieczystości płynne zmieniają się w wodę, którą można odprowadzić do gruntu. Dzięki temu zmniejszamy też częstotliwość wywozu nieczystości.

Szambo czy przydomowa oczyszczalnia ścieków – co wybrać?

Na warto zdecydować się, gdy mamy do dyspozycji znacznie więcej środków finansowych i szczególnie zależy nam na niskich kosztach eksploatacji. Przydomowa oczyszczalnia może być dobrym pomysłem w przypadku jednorodzinnego domu, który zamieszkuje minimum dwie osoby. Przed podjęciem decyzji należy też sprawdzić poziom wód gruntowych na działce i zbadać właściwości geologiczne gruntu. Na ciężkim terenie, z wysokim poziomem wód gruntowych lub tam, gdzie gleba nie jest wystarczająco przepuszczalna, budowa oczyszczalni ścieków może nie być najlepszym rozwiązaniem. Szambo ekologiczne to tańsze rozwiązanie. Możemy się na nie zdecydować również na działce z domkiem letniskowym, o nierównomiernym dopływie ścieków lub wtedy, gdy gleba nie jest zbyt mocno przepuszczalna. Takie szambo trzeba jednak opróżniać najczęściej raz w roku.

Warto wybierać produkty tylko od sprawdzonych producentów i dostawców, którzy zapewnią nam szczelne szamba wysokiej jakości. Mor-Trans oferuje zbiorniki żelbetowe, do których produkcji używa się drutu fi 8 i fi 10 oraz wibrowanego betonu od B25 W8 do B40 W8, z dodatkiem uszczelniacza. Ściany zbiorników zabezpieczane są podwójną powłoką izolacyjną, a płyta górna połączona specjalistycznym klejem o właściwościach wodoodpornych i mrozoodpornych. Zbiorniki te można z powodzeniem wykorzystywać nie tylko na ścieki, ale również na deszczówkę, gnojowicę czy jako piwnicę lub nawet przydomową oczyszczalnię. Każdy produkt przechodzi kontrolę jakości. Zbiorniki można łączyć, a tym samym zwiększyć pojemność szamba.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków a budowa szamba ekologicznego – koszty

Jeżeli chodzi o koszty budowy oczyszczalni ścieków, to własna oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym będzie zazwyczaj najtańsza. Nieco droższa może okazać się oczyszczalnia ścieków z filtrami. Za najdroższą uważana jest biologiczna oczyszczalnia ścieków (oczyszczalnia ze złożem biologicznym lub z reaktorem osadu czynnego). Budując oczyszczalnię biologiczną, najwięcej gotówki pochłonie przygotowanie zbiornika lub komory osadu czynnego. Tańszą alternatywą jest z kolei ekologiczne szambo, które można zainstalować na mniejszych działkach.

Podsumowanie

Decyzja na temat tego, czy wybierzemy szamba ekologiczne, czy przydomowe oczyszczalnie ścieków powinna zależeć przede wszystkim od naszych indywidualnych potrzeb i oczekiwań, a także warunków panujących na działce i naszych zasobów finansowych. Oba te rozwiązania mają zarówno swoje plusy, jak i minusy. Nie zawsze też mamy możliwość samodzielnie zdecydować o wyborze sposobu odprowadzania ścieków. To, jak mają być gromadzone i odprowadzane ścieki, może być odgórnie określone przez lokalne władze lub ustawy. Jeżeli jednak możemy decydować i nadal nie wiemy, która opcja będzie lepszym wyborem na naszą działkę, warto zasięgnąć porady specjalisty.